Chuyện Phiếm đọc trong tuần sau lễ Thăng Thiên 13-5-2018
“Em nghe chăng từng đêm
bao cung tơ dịu êm
bao câu ca gọi ai về bên nắng mai
Trong không gian lặng im anh rung lên nhịp tim…”
(Nguyễn Trung Cang – Về với Yêu Thương)
(2Ti 2: 3-10)
“Về với yêu thương” mà lại hỏi: “Em nghe chăng từng đêm…?” phải chăng đây là lời gọi/hỏi gửi đến với mọi người? Thời hôm nay, ít có ai chịu nghe lời ới/gọi rất như thế. Ít chịu nghe, không phải chỉ vì “trong không gian lặng im anh rung lên nhịp tim…” cho bằng anh cứ gọi và hát những lời dịu êm sau đây:
“Em ơi phương trời nao về mau hỡi em!
Quay về mau!
Vượt những giông tố u ám bao phủ đêm đen tình vẫn sáng
Vượt những đau đớn tan nát trăn trối chia xa tình vẫn sống
Hãy lướt qua giữa đêm tối,
Mưa gió em ơi! Tìm lại nhau
Hình bóng em vẫn rực rỡ mãi mãi không gian và thời gian.”
(Nguyễn Trung Cang – bđd)
Thật ra thì, lời “ới gọi” của em hay của ai hôm nay, còn là lời trần tình được kể lể nhiều ở các câu truyện nhè nhẹ dung làm dẫn-nhập như sau:
“Anh Tám mới xin được chân thư-ký cho một công-ty xuất-nhập-cảng ở Sàigòn. Bữa đó, có ông đại-diện bên Mỹ sang thăm. Vì bận nhiều việc, nên ông chủ sai anh Tám dẫn ông khách Mỹ đi tham quan thành phố. Vì vốn liếng tiếng Anh còn nghèo nàn, nên anh Tám phải vận-dụng trí khôn tối-đa. Khi đi qua đài chiến sĩ trận vong, anh nói: America and Vietnam “pằng pằng”, people die here. Khi đi qua Bệnh viện Từ Dũ, anh vừa cười vừa nói: man and woman in love also “pằng pằng” here, and baby was born…
Câu truyện đầy “hư cấu” ở trên, kể ra đây chỉ cốt để tạo niềm vui cho nhau trong vài ba phút phù du, hoặc làm lời giới thiệu cho một chủ đề thần-học khô-cứng được bàn mãi không dứt. Tuy nhiên, có bàn nhiều và dài giòng không ít cũng đâu bằng một đề-nghị ta đi vào nhận-định không dài để rồi, ta cứ thế mà thực-hiện những điều mình quyết-tâm. Nhận-định hôm này, tựa hồ lời căn-dặn của người đi trước từng nhắn nhủ, như sau:
“Cuộc đời quá ngắn ngủi.
Đừng phí thì giờ ghét bỏ ai làm gì.
Hãy chôn quá khứ để hiện tại không bị xáo trộn.
Đừng đem đời mình so với ai đó;
đời mỗi người mỗi khác
Mọi chuyện ở đời có thể thay đổi trong chớp mắt.
Bạn không cần thắng trong mọi cuộc tranh luận.
Hãy chấp nhận bất đồng.
Khóc cũng tốt, nhất thứ là khi cùng khóc với bạn bè.
Hãy hít thở cho sâu hầu giúp tinh thần mình được ổn-định.
Hãy gạt bỏ những gì vô ích, xấu xa, buồn bã.
Điều gì không giết được ta sẽ làm ta mạnh mẽ hơn.
Ngày hôm nay là ngày đặc biệt, ta phải tận hưởng.
Đừng tin rằng mình lúc nào cũng đúng.
Phải có đầu óc cỏ̉i mỏ̉, mới được.
Hãy tha thứ tất cả cho mọi người.
Đừng bận tâm về nhận xét của ai đó nói về mình.
Nhường nhịn một chút cũng không sao.
Tuy nhiên, tình thế dù tốt xấu, rồi cũng đổi thay thôi.
Đừng quá nghiêm khắc với bản thân.
Không ai làm vậy hết.
Hãy buông con cái khi chúng trưởng thành.
Chúng đã có cuộc sống riêng.
Thời gian hàn gắn mọi sự.
Hãy để cho thời gian có thì giờ mà hàn gắn bạn.”
(Lời nhắn bắt gặp ở trên mạng)
Gặp đâu mà chẳng là gặp, dù ta có gặp ở chốn “nợ đời” rất mới nay có đủ mọi thứ. Những thứ như chuyện lân la, bàn ra/tán vào cho hết thì giờ, rồi đến những chuyện nghiêm túc, vẫn không thiếu. Ngay đến chuyện lạ đời của nhiều người ở nhà Đạo hay ngoài đời, nghe không hết.
Chuyện nhà Đạo lâu rày thấy lạ, nhưng nếu cứ nghe đi/nghe lại, nghe hoài/nghe mãi rồi cũng thành chuyện nghe quen quen, chẳng còn gì là lạ cả; bởi lẽ, mọi sự/mọi việc đều được bàn rất kỹ như câu chuyện phấn-đấu chống mọi thứ xấu xa, từ một bà mẹ trẻ ở báo đạo sau đây:
“Khi cháu bé của tôi bắt đầu chập-hững biết đi, tôi có được cái may là bỏ lại đằng sau những đêm dài thao-thức, rất mất ngủ. Tuy nhiên, có một đêm, chừng như vào tối thứ ba thì phải, đêm ấy tôi lại cảm thấy tuyệt vời, không chê vào đâu được. Tôi thức giấc đến cả tiếng đồng hồ rồi, nhưng vẫn nằm đó nghe đủ mọi tiếng động, từ tiếng xe chạy ngoài đường cho đến tiếng thở đều đặn của mấy cháu bé nằm sát ngay bên.
Thật không ngờ, sao con trẻ lại om sòm/ầm ỹ cả khi ngủ nghỉ đến như thế! Trong giấc ngủ cũng thế, bọn trẻ cứ lầm rầm nói mãi không dứt. Hết nói, chúng lại còn quăng-quật mình mẩy đạp chân/đập tay vào bức tường mỏng hoặc vào cạnh giường đến độ tôi phải chảy nước mắt, tội-nghiệp chúng.
Ban đầu, tôi không tài nào ngủ được vì bị phấn-kích đến độ cứ muốn ghi lại trong đầu những gì mình nghe thấy và đầu óc tôi cứ rì rầm đủ mọi ý. Lúc đó, tôi lại bắt đầu ngờ-vực chính mình. Tôi những tưởng rằng các ý-tưởng tôi mang trong đầu không có gì là cao đẹp, bởi phần lớn trước đó, chúng đều được người khác thực-hiện cả rồi; và chuyện này chỉ làm tôi mất thì giờ vô ích khi tôi còn nhiều quá chuyện quan-trọng hơn để thực-hiện.
Ví dụ thử xem đó là những gì ư? Tôi cũng đã tự hỏi lòng mình như thế. Thế rồi, một làn sóng toàn những điều tiêu-cực đập mạnh vào đầu tôi. Và cứ thế, tiếp tục rất nhiều thứ. Chẳng hạn như, cả một loạt kinh cầu gồm toàn những việc mà tôi quên lãng bấu lâu nay; hoặc sai sót và đại loại giống như âm vang của một số sự/việc mà tôi đã làm hư hoặc đạt kết quả xấu hoặc chẳng làm được gì trong quãng đường dài cả một đời người.
Dường như với tôi, như là tôi cứ nằm dài ra đó trong khi gia đình nhỏ của tôi đang có rất nhiều vấn-đề nghiêm-trọng mà không nghĩ được xem nên bắt đầu từ đâu để giải quyết chúng. Nói tóm, có những việc hoàn toàn vượt quá đầu người và biến đi đâu không biết.
Tôi biết rằng chống cự lại những lời kết tội như thế cũng chẳng giúp tôi trở về với giấc ngủ. Tôi chỉ muốn tập trung hít thở và xa rời các tư-tưởng ấy, không để cho chúng ảnh hưởng trên cảm xúc của tôi, nên chỉ muốn nằm im và rơi vào giấc ngủ và cuối cùng tôi cũng lơ mơ chỉ vài tiếng đồng hồ rất ngắn trước khi mặt trời mọc.
Khi thức giấc trở dậy, đã là Thứ Tư Lễ Tro. Tôi thấy mệt mỏi bực bõ vì mất ngủ nhưng các bóng ma lờ mờ khủng khiếp kia cũng đã hoàn toàn biến mất. Tôi cảm thấy hài lòng bắt đầu đi vào mùa Chay tịnh và chuẩn bị cho lễ Phục Sinh. Đây là thời gian tôi thích nhất trong cả năm phụng vụ.
Với ánh sáng ban ngày tôi có lại được các suy-nghĩ quân-bình như mọi lúc. Đúng là như thế. Tôi từng có một số vấn-đề và gia đình tôi cũng có nhiều vấn-đề mà nhà nào chẳng có như thế chứ? Bởi, chúng là một phần của cuộc sống và cũng là phương tiện để sống và tăng-trưởng. Và với ân huệ Chúa ban, có sự trợ giúp của gia đình, bạn bè thân-thiết và cả đến cộng-đồn mà tôi tham-gia dự phần, chúng tôi biết rằng mình đã được chúc phúc rất nhiều.
Cuộc phấn-đấu diễn tiến vào ban đêm lại đã trở-thành mãnh-liệt. Có lúc nó trở-thành một thứ cơn kích bốc về tinh-thần có liên quan đến những ngày khởi đầu mùa Chay kiêng. Phải chăng tôi rơi vào chốn ngủ vùi hoặc từng có cơn ác mộng nào đó? Có phải là tôi đang bị suy nhược tận bên trong dù tôi vẫn thấy là mình khỏe mạnh và hài lòng với cuộc sống?
Tôi thật cũng chẳng rõ. Nhưng sáng hôm sau trong lúc tôi cảm thấy quá mệt nên quơ vội vài thứ vặt vãnh rồi lái xe chạy thẳng đến nhà thờ cho kịp lễ. Tôi nhập bọn vào thánh lễ dành cho học sinh lớp lớn, xem ra các em rất lấy làm thích thú khi bỏ tiền vào đợt đầu mà tôi quên bẵng đi mất:
“Ôi lạy Chúa! Xin ban thêm ơn để chúng con bắt đầu việc chay kiêng như Luật định và nhờ đó chúng con có thể ra tay chống trả thần-linh ma quái và được trang-bị bằng thứ vũ-khí biết tự-chế. Chúng con cầu cùng Chúa nhờ Đức Giêsu Kitô, Con Chúa, Chúa chúng con Đấng đang sống và ngự trị bên Chúa cùng với Chúa Thánh Thần làm Một Đức Chúa mãi đến trọn đời.”
Thần-linh ma quái có thật. Dĩ nhiên là thế. Quả là sai lầm nếu ta bảo rằng thần-linh/ma quái chẳng quấy phá gì ta vì ta chỉ là người phàm bé nhỏ, chẳng ra gì. Chắc chắn là, tất cả những ai từng được thanh-tẩy đều là đối-tượng đầu của chúng, đặc biệt là trong mùa Chay kiêng lành thánh trong lúc mọi người chúng ta tập-trung nhiều vào Thiên-Chúa chứ không vào chính con người chúng ta.
Thành ra, cuộc chiến-đấu suốt 40 ngày trong Mùa này, chống trả lại mọi xu-hướng của riêng mình nghiêng về tội lỗi và chống lại sự hiện-hữu của đám ma-quái ấy
Thế nhưng, cuộc chiến này chỉ thành-đạt không vì mình quyết tham-gia chiến-đấu chống lại ba thù cùng những mánh lới quỷ quyệt của chúng mà phải hướng nhiều hơn nữa vào tình thương hết mọi người như thánh Phaolô từng nói một cách rất quả quyết rằng: “Giả như có Chúa ở với ta thì ai dám chống lại ta đây.” (X. Marilyn Rodrigues, Battling against sin, evil, The Catholic Weekly 16/4/2014, tr. 9)
Chống trả mọi hình-thức ma mãnh/quái quỉ lại có sự trợ giúp của Đức Chúa, đúng là sự thật hiển-nhiên ai cũng trải-nghiệm. Chắc chắn, đó là trải-nghiệm lớn mà mỗi người trong ta từng biết đến trong chuỗi ngày dài cuộc đời. Chí ít là những trải-nghiệm riêng-tư cứ lặp lại nhiều lúc. Bởi, cuộc đời người không chỉ gồm chuỗi ngày dịu êm, nhưng vẫn có cơn sóng triền miên vỗ cạnh thuyền.
Đó là điều được đấng thánh-hiền từng quả quyết, rất như sau:
“Vì Tin Mừng, tôi chịu khổ,
tôi còn phải mang cả xiềng xích như một tên gian phi.
Nhưng lời Thiên Chúa đâu bị xiềng xích!
Bởi vậy, tôi cam chịu mọi sự,
để mưu ích cho những người Thiên Chúa đã chọn,
để họ cũng đạt tới ơn cứu độ trong Đức Kitô Giêsu,
và được hưởng vinh quang muôn đời.”
(2Ti 2: 3-10)
Có chịu đựng mọi khổ đau trong cuộc sống, mới cảm-nhận được mối phúc-hạnh mà đấng thánh từng nói đến. Cũng thế, trong cuộc đời người, lại cũng có tình-huống khiến người người cảm nghiệm được ý-nghĩa của cuộc sống phúc hạnh một đời người.
Nói theo lý-thuyết cũng đâu bằng nói bằng kinh-nghiệm chiến-đấu với những cơn nóng giận để rồi hối-hận, ray rứt mãi. Như nhiều người đã kể những truyện như sau:
“Truyện rằng:
Một buổi tối mùa đông, chúng tôi ngồi trước lò sưởi, trong một căn buồng ấm áp. Tự nhiên trong câu chuyện, một người nói đến những cơn giận tự nhiên đến tràn ngập cả tâm hồn ta và có khi gây nên nhiều cái kết quả không hay. Rồi mỗi người đều bày tỏ ý kiến riêng của mình.
Anh Thanh, từ nãy đến giờ vẫn lặng yên có vẻ trầm ngâm, cất tiếng nói:
– Sự giận dữ có thể sai khiến ta làm những việc nhỏ nhen không ai ngờ. Tôi biết hơn ai hết, vì chính tôi đã trải qua sự đó. Tôi sẽ kể các anh nghe một câu chuyện mà cái kỷ niệm còn in sâu trong trí nhớ tôi.
Cũng một buổi chiều mùa đông như hôm nay, tôi ở tòa báo ra về, trong lòng chán nản và buồn bực. Có những ngày mà tự nhiên không hiểu tại sao, ta thấy khó chịu, và hay gắt gỏng, không muốn làm việc gì. Tôi đang ở vào một ngày như thế mà chiều trời hôm ấy lại ảm đạm và rét mướt càng khiến cho cảm giác đó rõ rệt hơn.
Tôi đi vài bước trên con đường phố vắng người. Một cái xe tay đằng xa đi lại, anh phu xe co ro vì rét, hai tay giấu dưới manh áo tơi tàn. Theo lệ như mọi khi, tôi mặc cả:
– Xe đi không? Bốn xu về gần nhà bò Yên Phụ.
– Thầy cho sáu xu.
– Không, bốn xu là đúng giá rồi.
Tôi vừa nói vừa bước đi. Người phu xe đã có tuổi, cứ kéo cái xe theo sau tôi mà lẩm bẩm: “Bốn đồng xu từ đây về nhà bò”. Cái tiếng nhà bò anh ta nhắc đi nhắc lại làm cho tôi khó chịu. Tôi biết đó là một cách của các phu xe cứ đi theo sau khách để làm cho người ta bực tức, tôi lại càng ghét và quay lại gắt:
– Có đi hay không thì thôi! Đừng có theo sau người ta mà lải nhải.
Thấy tôi gắt, người phu xe đứng lại, không dám theo nữa. Nhưng để tôi đi một quãng xa, anh ta ới gọi:
– Lại đây đi mà.
Rồi anh ta hạ càng xe xuống, cứ đứng yên chỗ ấy đợi chứ không kéo lại phía tôi. Cái cử chỉ ấy làm tôi sinh ghét thêm, đã toan không đi, nhưng lúc ấy không có cái xe nào khác. Tôi giận dữ bước mạnh lên xe, vừa mắng:
– Anh thật là lắm chuyện, không đi ngay lai còn vẽ.
Anh xe cãi lại:
– Từ đây về đấy thầy cho được bốn đồng xu thật rẻ quá!
– Thì ai bảo anh đi? Không có tôi đã gọi xe khác.
Người phu xe khẽ thở dài, yên lặng nhấc xe lên. Lúc bấy giờ tôi mới ngả mình ra phía sau, nhưng thấy cái đệm cứng như gỗ đập vào lưng, tôi cúi xuống bên nhìn cái tay xe.
Tôi đoán không sai, chính là một cái xe hiệu “con lợn” cái tên hiệu cũng xứng đáng một hạng xe tàng ở ngoại ô mà tôi vẫn phải đi. Anh xe này đã vào đây kéo trộm, vì xe ngoại ô không được phép vào thành phố đón khách, nếu không tuân lệnh thì bị phạt từ ba đến bốn đồng bạc. Sự tồi tàn của cái xe làm tôi càng ghét anh xe nữa.
– Xe khổ thế này mà anh lại còn đòi cao giá.
– Xe thế mà thầy chê thì còn thế nào nữa!
Anh xe bướng bỉnh cũng không chịu kém. Tôi nói câu gì là anh ta đối lại liền. Sau cùng, giận quá, tôi dẫm mạnh chân xuống sàn xe, gắt:
– Thôi, câm họng đi, đừng lải nhải nữa.
Sự giận dữ làm cho tôi quên rằng anh xe cũng chỉ có trả lời những câu mắng của tôi mà thôi, và chính tại tôi gắt với anh ta nhiều quá. Nhưng lúc bấy giờ tôi chỉ thấy tức người xe ấy đến cực điểm, vì hắn dám cãi lại tôi mà không sợ.
Xe đi khỏi nhà máy nước thì gặp một người đội xếp tây đi xe đạp lại, theo sau một người đội xếp ta. Tôi nhận thấy anh xe kéo tôi có ý luống cuống và sợ hãi. Có lẽ vì thế mà người cảnh sát để ý, đi giáp vào cái xe kéo để xem dấu hiệu.
– Ê! Đứng lại!
Người kéo xe dừng chân… Anh ta quay lại tôi hớt hải van xin:
– Lạy thầy… thầy nói giúp con… thầy làm ơn…
Dưới ánh đèn tôi thấy mặt anh xe tái mét. Những vết răn in sâu xuống trên mặt già nua hốc hác, chân tay người khốn nạn ấy run bật lên và tôi thấy cái rung động chuyển cả vào chiếc thân xe.
Người cảnh sát tây đến, nói bằng tiếng ta hơi sõi:
– Mày chết nhé! Mày sẽ bị phạt!
Người phu xe ấp úng nói thì ông ta khoát tay bảo im, rồi quay lại tôi hỏi, lần này bằng tiếng Pháp.
– Người này kéo ông từ trong phố ra hay ông đi khứ hồi?
Tôi liếc mắt nhìn anh kéo xe. Trong bóng tối của vành nón qua ngang mặt, tôi thấy hai mắt anh ta long lanh nhìn tôi, như khẩn cầu van xin yên lặng. Tôi biết lời nói của tôi sẽ làm anh ta bị bắt hay không. Những khi nói chuyện với các phu xe khác, tôi được biết rằng nếu người khách nói là đi khứ hồi từ ngoại ô, thì người xe không việc gì. Nhưng lúc ấy, lời van xin của anh xe kia không làm cho tôi động lòng, mà lại làm cho tôi ghét anh thêm. Tôi trả lời người đội xếp:
– Tôi đi từ phố hàng Bún.
– Vậy phiền ông xuống xe.
Rồi anh ta nhìn anh phu xe, cười một cách tinh quái:
– Allez! Đi về bót!
Khi anh phu xe run sợ và hai người cảnh sát đã khuất đầu phố, tôi mới quay đi thong thả trên bờ hè. Cơn giận của tôi đã hết rồi. Sự hối hận dần thấm thía vào lòng tôi, tôi thấy một cái chán nản bực tức rung động trong người.
Tôi rung mình nghĩ đến số phận của anh xe khốn nạn. Ba đồng bạc phạt! Anh ta phải vay cai xe để nộp phạt; nhưng ba đồng bạc nợ ấy, bao giờ anh ta trả xong, sau những ngày nhịn đói, bị cai xe hành hạ, đánh đập vì thù hằn?
Tôi càng nghĩ đến bao nhiêu lại càng khinh bỉ tôi bấy nhiêu. Qua ô Yên Phụ, nhìn thấy những thợ thuyền tấp nập làm việc dưới ánh đèn trong những căn nhà lá lụp xụp, tôi rảo bước đi mau, hình như trông thấy tôi họ sẽ biết cái hành vi khốn nạn và nhỏ nhen đáng bỉ của tôi ban nãy.
Những ngày hôm sau thực là những ngày khổ cho tôi. Lòng hối hận không để tôi yên. Hình như có một cái gì nặng nề đè nén trên ngực làm cho tôi khó thở, và lúc nào hình ảnh anh phu xe cũng hiển hiện ra trước mắt.
Tôi nhất đinh đem tiền đến cho người xe kia để chuộc tội lỗi của mình. Đến phố hàng Bột hỏi dò những người chung quanh xưởng xe, tôi biết được anh xe bị phạt đêm hôm ấy là tên Dư, và ở trong một dãy nhà quá ngã tư Khâm Thiên.
Lần ấy là lần đầu tôi bước vào một chỗ nghèo nàn, khổ sở như thế. Các anh thử tưởng tượng một dãy nhà lụp xụp và thấp lè tè, xiêu vẹo trên bờ một cái đầm mà nước đen và hôi hám tràn cả vào đến thềm nhà. Trong cái hang tối tăm bẩn thỉu ấy, sống một đời khốn nạn những người gầy gò, rách rưới như những người trong một cơn mê.
Người phu xe Dư ở trong ấy. Một bà cụ già gầy giơ xương ngồi cắn chấy ở vệ hè chỉ cho tôi một cái cửa thấp bé ở đầu nhà. Tôi cúi mình bước vào, chỉ thấy tối như bưng lấy mắt và thấy hơi ẩm lạnh thấm vào tận trong mình. Có tiếng người đàn bà khẽ hỏi:
– Bẩm thầy muốn gì?
Khi mắt mắt đã quen tối, tôi nhận thấy người đàn bà vừa hỏi, một bà già ở mép một chiếc giường tre mục nát kê ở sát tường. Sau lưng bà này, một người đàn bà nữa ngồi ôm trong lòng một vật gì hơi động đậy. Cả hai cùng ngước mắt lên nhìn tôi một cách ngạc nhiên và đầu họ chạm vào mái nhà thấp, đầy những mảng giẻ rách nát vắt trên xà.
– Bác Dư có nhà không?
– Bẩm, chú nó đi về quê vắng từ hôm nọ.
Một vẻ sợ hãi thoáng qua trên mặt đủ tỏ cho tôi biết họ không nói thật, tôi giảng giải:
– Không, cụ cứ nói thật cho tôi biết. Tôi đến để giúp bác ta chứ không có ý gì khác.
Bà cụ nhìn tôi nghĩ ngợi một lát rồi nói:
– Thế thầy đã biết việc chú nó bị bắt xe hôm nọ?
Tôi gật đầu ra hiệu cho bà cụ cứ nói:
– Hôm ấy cai nó phải đem tiền lên nộp phạt để chuộc xe về. Chú nó đã xin khất với cai để rồi trả dần số tiền đó. Nhưng nó nhất định không nghe, bắt phải trả một nửa ngay. Khốn nạn, thì lấy đâu ra mà trả. Thế là bị nó lột quần áo đánh một trận thừa sống thiếu chết thầy ạ. Khi về đây lê đi không đuợc nữa. Thế mà nó còn bắt mai phải trả ngay.
Người đàn bà ngồi trong cất tiếng ốm yếu nói theo:
– Nó còn bảo hễ không trả nó sẽ bắt lấy thẻ.
– Thế bây giờ bác ta đâu?
Bà cụ trả lời:
– Đi ngay từ hôm ấy, mà không biết đi đâu. Đã ba hôm nay chúng tôi dò mà không thấy. Chắc là sợ cai không dám về nữa, dù có về mà không có tiền cũng chết với nó. Thật cũng là cái vạ, nghe đâu chú nó nói hôm ấy tại người khách đi xe không biết nói với người đội xếp thế nào mới bị bắt, chứ không cũng chẳng việc gì. Tôi yên lặng, trong lòng náo nức.
Bà cụ chép miệng, chỉ người đàn bà ngồi sau:
– Tội cho vợ con chú đây, ốm đã mấy ngày hôm nay không có thuốc. Đứa cháu không biết có qua khỏi được không?
Tôi đứng lại gần xem. Trên cánh tay người mẹ, chỉ còn là một dúm thịt con đã nhăn nheo: đứa bé há hốc miệng thở ra, măt xám nhợt. Người mẹ thỉnh thỏang lấy cái lông gà dúng vào chén mật ong để bên cạnh, phết lên lưỡi của đứa bé.
– Cháu nó sài đã hơn một tháng nay. Hôm nọ đã đỡ. Mấy hôm nay vì không có tiền mua thuốc lại tăng. Ông lang bảo cháu khó qua khỏi được.
Người mẹ nói xong nấc lên một tiếng rồi nức nở khóc. Bà cụ già lê nhíc lại gần, cúi xuống khe khẽ kéo lại những cái tã rách như xơ mướp.
Cái cảnh đau thương ấy làm tôi rơm rướm nước mắt. Một cảm giác nghẹn ngào đưa lên chẹn lấy cổ. Tôi lấy tờ giấy bạc năm đồng đưa cho người mẹ, rồi vội vàng bước ra cửa, để mặc hai người nhìn theo ngờ vực.
Qua ngưỡng cửa, tôi va phải một người đàn ông ốm yếu tay cắp một cái áo quan con bằng gỗ mới. Đến bên đường, tôi nghe thấy trong căn nhà lụp xụp đưa ra tiếng khóc của hai người đàn bà.
Đứa bé con đã chết.
Anh Thanh lặng yên một lát như nghĩ ngợi, rồi nói tiếp:
– Cái kỷ niệm buồn rầu ấy cứ theo đuổi tôi mãi mãi đến bây giờ, rõ rệt như các việc mới xảy ra hôm qua. Sự đó nhắc cho tôi nhớ rằng người ta có thể tàn ác một cách dễ dàng. Và mỗi lần tôi nghĩ đến anh phu xe ngoại ô kia, lại thấy đau đớn trong lòng, như có một vết thương chưa khỏi.” (Trích câu truyện “Một cơn giận” của nhà văn Thạch Lam)
Trải nghiệm cơn giận dữ hoặc cuộc đời đầy khổ ải, cũng đều là kinh-nghiệm từng-trải của một người hoặc nhiều người, trong đời. Kinh nghiệm nào cũng đáng quí. Trải-nghiệm nào cũng khác biệt. Chí khác nhau ở hình thức, chứ cường-độ và nội-dung, chắc hẳn cũng tương-tự như bài thơ hoặc câu nhạc để đời, ở bên dưới:
“Em ơi phương trời nao về mau hỡi em!
Quay về mau!
Vượt những giông tố u ám bao phủ đêm đen tình vẫn sáng
Vượt những đau đớn tan nát trăn trối chia xa tình vẫn sống
Hãy lướt qua giữa đêm tối,
Mưa gió em ơi! Tìm lại nhau
Hình bóng em vẫn rực rỡ mãi mãi không gian và thời gian.”
(Nguyễn Trung Cang – bđd)
Hát như thế, tức có nghĩa: hãy cứ bảo nhau “vượt giông tố u ám bao phủ đêm đen”, “lướt qua giữa đêm tối” cuộc đời mà tìm lại nhau, sống bên nhau mãi mãi trong đời.
Thế đó là, tình-tự thân thương xin được gửi đến người đọc hôm nay và mai rày. Ở đây đó.
Trần Ngọc Mười Hai
Và những ngày đầy sóng gió
Vẫn xứ xảy đến với tôi và mọi người
trong đời
