RIP Christo: Tưởng nhớ một huyền thoại của Nghệ thuật sắp đặt ngoài trời kỳ vĩ
Thế giới nghệ thuật đã chính thức mất đi một nhà sáng tạo vĩ đại – Christo. Người nghệ sĩ và bạn đời của mình, bà Jeanne-Claude được biết đến với loạt tác phẩm sắp đặt ngoài trời khổng lồ, công phu. Christo ra đi vào ngày 31 tháng Năm, 2020, hưởng dương 84 tuổi
Christo tại công trình Floating Piers, tháng Sáu 2016 (Ảnh: Wolfgang Volz)
Tên tuổi nhà sáng tạo nghệ thuật vĩ đại Christo được gắn liền với những tác phẩm có một không hai như những hòn đảo được phủ lên tấm lụa hồng hay những công trình nổi tiếng thế giới được bao bọc kín mít dưới nhiều lớp vải. Qua mỗi tác phẩm, người yêu nghệ thuật lại thấy được sự khéo léo và tâm huyết mà người nghệ sĩ đặt vào tác phẩm. “Christo đã sống một cuộc đời trọn vẹn. Ông không chỉ mơ tưởng tới những điều không thể mà còn hiện thực hóa chúng,” văn phòng của ông chia sẻ. “Các tác phẩm của Christo và Jeanne-Claude đã xích mọi người lại gần nhau trong một trải nghiệm chung, chúng sẽ sống mãi trong trái tim và trí nhớ của chúng ta.”
Christo có tên thật là Christo Vladimirov Javacheff, ông sinh ra tại Bulgaria vào năm 1937. Tới năm 1957, Christo rời quê hương để tới châu Âu và sinh sống ở Paris một năm sau đó. Cũng chính tại đó, Christo gặp được Jeanne-Claude, người mà sau này đã trở thành đồng nghiệp và bạn đời của ông. Kể từ lần hợp tác đầu tiên vào năm 1961, họ đồng hình thành một phong cách nghệ thuật khác biệt, kiên trì và ưa mạo hiểm. Cùng nhau, họ cho ra đời những tác phẩm sắp đặt công phu và tỉ mẩn.
Sau này, cặp đối chuyển tới thành phố New York và dành hơn 50 năm tại đó. Sau khi Jeanne-Claude qua đời vào năm 2009, Christo tiếp tục con đường nghệ thuật, sáng tạo những tác phẩm ấn tượng như Floating Piers trên hồ Iseo của đất nước Ý xinh đẹp (2016). Gần đây nhất, ông đang lên kế hoạch bao kín Khải Hoàn Môn bởi một tấm vải vuông rộng 24 999.9294 m2. Dự án này được Christo và Jeanne-Claude manh nha ý tưởng từ năm 1962 và theo kế hoạch nó sẽ được ra mắt vào mùa thu 2020, tuy nhiên, vì sự bùng phát của COVID-19, dự án sẽ bị hoãn lại tới năm 2021. Ngoài ra, Bảo Tàng Nghệ Thuật Georges-Pompidou cũng đã thực hiện một buổi triển lãm nhằm tri ân cặp nghệ sĩ huyền thoại Christo và Jeanne-Claude. Buổi triển lãm tập trung vào những tác phẩm được họ thực hiện tại Paris và sẽ mở cửa đón khách từ ngày 1 tháng Sáu đến ngày 19 tháng Mười, 2020.
Sau đây, hãy cùng chiêm ngưỡng một số kiệt tác của Christo, người nghệ sĩ có câu nói huyền thoại, “Cái đẹp, khoa học, và nghệ thuật sẽ luôn chiến thắng.”
CÔNG TRÌNH LONDON MASTABA, HỒ SERPENTINE, CÔNG VIÊN HYDE (2016-2018)
Ảnh: Wolfgang Volz
Nằm nổi bật trên hồ Serpentine, London Mastaba được tạo thành từ 7.506 thùng đựng dầu. Khách tới công viên có thể chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật vô cùng công phu và đồ sộ này từ ngày 18 tháng Sáu tới ngày 23 tháng Chín, 2018. Đây cũng chính là tác phẩm nghệ thuật công cộng được trưng bày ngoài trời đầu tiên của Christo tại Anh Quốc. The London Mastaba có nhiều nét tương đồng với một tác phẩm khác được trưng bày trong buổi triển lãm của Christo và Jeanne-Claude tại Serpentine Galleries vào ngày 19 tháng Sáu, 2018. Tại đây, khách tham quan có cơ hội chiêm ngưỡng gia tài nghệ thuật của cặp đôi trong hơn 6 thập kỷ bao gồm rất nhiều tác phẩm điêu khắc, họa phẩm, tranh ảnh ….
CÔNG TRÌNH FLOATING PIERS, HỒ ISEO, Ý (2014-2016)
Ảnh: Wolfgang Volz
Floating Piers là một trong những dự án nghệ thuật sắp đặt tầm cỡ nhất được thực hiện bởi Christo và Jeanne-Claude, được cấu thành từ 70.000 m2 vải và chống đỡ bởi hệ thống môđun floating dock với 226.000 hộp trụ PE. Tác phẩm được lắp đặt và trưng bày trên hồ Iseo gần Brescia của Ý. Những tấm vải tạo nên một con đường nổi trên mặt hồ, nối Sulzano, Monte Isola và hòn đảo San Paolo.
CÔNG TRÌNH THE GATES, CENTRAL PARK, NEW YORK CITY (1979-2005)
Ảnh: Wolfgang Volz
The Gates là một dự án nghệ thuật công cộng được thực hiện bởi Christo và Jeanne-Claude. Nó tập hợp 7.503 chiếc “cổng” nhựa vinyl kéo dài 37km dọc theo Công viên Trung tâm tại New York, Mỹ. Mỗi chiếc cổng được treo một tấm vải nylon màu vàng nghệ. Chúng xuất hiện tại Công viên Trung tâm từ ngày 12 tháng Hai tới ngày 27 tháng Hai, 2005. Tác phẩm thu hút 99.000 lượt khách tới thăm chỉ trong 24 giờ.
CÔNG TRÌNH WRAPPED REICHSTAG, BERLIN, ĐỨC (1971-1995)
Ảnh: Wolfgang Volz
Sau vô vàn khó khăn và thách thức trong nhiều thập kỷ, Wrapped Reichstag đã được hoàn thành và ra mắt công chúng vào tháng Sáu, 1995. Tòa nhà được bao phủ bởi hàng ngàn mét vải lụa, được cố định bởi những sợi dây xanh dương, làm nổi bật nét đặc sắc cùng tỷ lệ cân xứng của tòa nhà bề thế. Chỉ trong 2 tuần, công trình đã thu hút 5 triệu du khách tới chiêm ngưỡng.
CÔNG TRÌNH THE UMBRELLAS, NHẬT BẢN-HOA KỲ (1984-1991)
Ảnh: Wolfgang Volz
Ngày 9 tháng Mười năm 1991, vào đúng thời khắc bình minh, Christo và Jeanne-Claude và 880 nhân công cho mở đồng thời 3.100 chiếc ô khổng lồ được sắp đặt tại Ibaraki-Nhật Bản và California của Mỹ, dưới sự chứng kiến của 2 người nghệ sĩ ở cả 2 địa điểm. Tác phẩm phẩm phản ánh điểm giống và khác nhau về lối sống và cách khai thác đất đai tại Nhật Bản và Hoa Kỳ. Công trình nghệ thuật kéo dài 19km tại Nhật Bản và 29km tại Mỹ.
CÔNG TRÌNH THE PONT NEUF WRAPPED, PARIS, PHÁP (1975-1985)
Ảnh: Wolfgang Volz
Ngày 22 tháng Chín năm 1985, một đội ngũ gồm 300 chuyên gia đã hoàn thành công trình nghệ thuật Pont Neuf Wrapped. Họ sử dụng 41.000 m2 vải woven polyamide để bao phủ toàn bộ cây cầu cổ kính nhất của Paris, Pont-neuf. Ý tưởng về công trình này đã được hai người nghệ sĩ manh nha mười năm trước đó. Và Pont Neuf Wrapped cũng là công trình cuối cùng được 2 người nghệ sĩ lấy ý tưởng phủ vải.
CÔNG TRÌNH SURROUNDED ISLANDS, VỊNH BISCAYNE, GREATER MIAMI, FLORIDA (1980-1983)
Ảnh: Wolfgang Volz
Tháng Năm, 1983, Christo và Jeanne-Claude đã khoanh vùng 11 hòn đảo hoang nhân tạo tại vịnh Biscayne của Miami với 6.5 triệu m2 vải woven polypropylene hồng. Chưa đầy hai tuần, công trình đã được hoàn thành tọa nên một bước tranh sinh động có sự hòa quyện giữa màu xanh thẳm của bầu trời, màu xanh mướt của cây cối, màu hồng của tấm vải, và màu xanh ngọc của nước biển. Dù chỉ tồn tại ngắn ngủi, Surrounded Islands đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lịch sử văn hóa của thành phố, đưa nền nghệ thuật của Miami lên một tầm cao mới.
CÔNG TRÌNH VALLEY CURTAIN, RIFLE, COLORADO, MỸ (1970-1972)
Ảnh: Wolfgang Volz
Mùa xuân năm 1970, Christo triển khai một dự án lớn tại thung thũng Rifle Gap, Colorado. Ông chăng một tấm rèm lớn qua thung lũng, sử dụng dây cáp bằng thép nối hai đỉnh núi với chân núi. Sau khi quan trắc 11 thung lũng khác nhau tại Colorado, Christo quyết định lựa chọn Rifle Gap, Grand Hogback, cách 11.26km về Bắc Rifle và 347.62 km về Tây Denver. Sau 28 tháng với sự hợp lực của hàng trăm kỹ sư và nhân công, Vallet Curtain cũng được hoàn thành. Tuy nhiên, tấm thảm chỉ tồn tại được vỏn vẹn 28 giờ trước khi bị gỡ xuống vì một cơn gió mạnh với tốc độ 60 m.p.h thổi qua.
