Sáng nay, ngồi tìm nguyên liệu làm “Bánh Mì Sáng”, tôi gặp đoạn văn nầy:
Hôm đó, vua Sa-un lấy trong toàn thể Ít-ra-en ba ngàn quân tinh nhuệ, và lên đường để tìm bắt ông Đa-vít và người của ông, ở phía đông các Mỏm Đá Sơn Dương. Vua đến các bãi quây chiên dê bên đường. Ở đó có một cái hang và vua Sa-un vào đó để đi việc cần.
Ông Đa-vít và người của ông đang ngồi ở cuối hang. Người của ông Đa-vít nói với ông: “Đây là ngày Đức Chúa phán với ông: ‘Này ta trao kẻ thù của ngươi vào tay ngươi, ngươi sẽ đối xử với nó thế nào tuỳ ý.’” Ông Đa-vít đứng dậy và cắt vạt áo khoác của vua Sa-un. (Nhóm phiên dịch các giờ kinh Phụng Vụ)
Đọc tới đây, tôi chợt nghĩ: Ủa, vua Saul đi với 3.000 quân tinh nhuệ để tìm bắt David. Vua đến các bãi quây chiên dê bên đường. Ở đó có một cái hang và vua Sa-un vào đó để đi việc cần. Tại đây, David mới cắt vạt áo của vua Saul… Vua đi việc cần là đi việc gì? Lính tráng ở đâu? Vệ sĩ ở đâu mà để David cắt vạt áo vua dễ dàng quá như vậy?
Nhìn đồng hồ chưa đến giờ đi bệnh viện, tôi mò qua đọc bản tiếng Tây:
“Saül prit trois mille hommes, choisis dans tout Israël, et partit à la recherche de David et de ses gens en face du Rocher des Bouquetins. Il arriva aux parcs à moutons qui sont en bordure de la route; il y a là une grotte, où Saül entra pour se soulager.
Or, David et ses hommes se trouvaient au fond de la grotte. Les hommes de David lui dirent: «Voici le jour dont le Seigneur t’a dit: “Je livrerai ton ennemi entre tes mains, tu en feras ce que tu voudras.» David vint couper furtivement le pan du manteau de Saül. (1 S 24, 3-21)”
Rồi đọc thêm bản tiếng Mỹ:
“Saul took three thousand picked men from all Israel and went in search of David and his men in the direction of the wild goat crags. When he came to the sheepfolds along the way, he found a cave, which he entered to relieve himself.
David and his men were occupying the inmost recesses of the cave. David’s servants said to him, “This is the day of which the LORD said to you, ‘I will deliver your enemy into your grasp; do with him as you see fit.'” So David moved up and stealthily cut off an end of Saul’s mantle.” (1 Sm 24:3-21)
Đọc tiếp thêm bản dịch của Cha Nguyễn Thế Thuấn, CSsR:
Saul mới lấy ba ngàn tinh binh trong cả Israel và thân hành đi truy lùng Ðavit và bộ hạ, mãi đến phía Ðông những Tảng đá Sơn dương. Ông đến bên những ràn chiên dê ở dọc đường. Ở đó có một cái hang và Saul vào đó để phủ chân. (Tôi hoàn toàn không hiểu phủ chân là gì)
Nhưng Ðavit và bộ hạ lại ngồi trong đáy hang. Bộ hạ của Ðavit nói với ông: “Này là ngày Yavê phán với ông: Này Ta nộp kẻ thù ngươi trong tay ngươi, ngươi sẽ xử nó như ngươi thấy là tốt!” Ðavit đứng lên cắt trộm vạt tấm bào của Saul. (Bản dịch Việt Ngữ của Lm. Nguyễn Thế Thuấn, CSsR)
Đọc lại lần nữa đoạn: “Vua đến các bãi quây chiên dê bên đường. Ở đó có một cái hang và vua Sa-un vào đó để đi việc cần.” Đi việc cần là đi việc gì, sao không nói rõ ra. Đi việc cần thế nào mà bị David cắt vạt áo mà không ai hay?
Tới đây tôi chợt nhớ. Những anh em cựu P. Minh vào những năm 64, 65, 66… vào giờ học riêng (études) trong phòng học chung dành cho lớp 6, 7, 8… thường có Cha hoặc thầy Surveillant ngồi phía cuối phòng. Anh em nào muốn đi đâu trong giờ nầy thì phải xuống xin phép Cha (Thầy) surveillant. Nếu không có Cha hoặc Thầy thì mọi người ghi vào cuốn tập (cũng để ở cuối phòng): Đi đâu? Việc gì? Là xong. Trong cuốn tập nầy, nhiều nhất là câu Đi Việc Cần… một cách nói để chỉ việc đi tiêu, đi tiểu bây giờ gọi là đi vệ sinh. Nhóm chữ Đi Việc Cần (tôi còn nhớ loáng thoáng lời cắt nghĩa của Cha Antôn Thuật là từ câu J’ai aux besoins hoặc như lời Hồng râu bổ sung, phải nói đầy đủ câu: Permettez-moi d’aller aux besoins.). Đi việc cần, thời điểm đó, trong Chủng viện hiểu như vậy. Nhưng từ đó đến giờ, khi giao tiếp ngoài xã hội tôi chưa nghe ai sử dụng nhóm chữ nầy để chỉ việc đi vệ sinh. Trong văn viết, tôi cũng chẳng thấy. Có thể là tại tôi ít giao tiếp hay không đọc sách từ hơn bốn, năm chục năm qua.
Trở lại việc vua Saul đi việc cần, tôi tự giải thích huỵch toẹt ra rằng: Dọc đường, vua Saul ghé vào môt cái hang để đi tiêu, đi tiểu hay nói văn hoa bình dân là đi trút bầu tâm sự. Phải nói như vậy mới hiểu được vua Saul đang đi vệ sinh nên đương nhiên là không có vệ sĩ, lính tráng đi theo. Chính nhờ cơ hội nầy, David mới có thể tiếp cận và cắt vạt áo nhà vua mà không ai hay biết.
Thêm một chi tiết nhỏ nữa (theo thiển ý của tôi) mà tôi nhận thấy trong bản dịch:
- Ông Đa-vít đứng dậy và cắt vạt áo khoác của vua Sa-un. (Nhóm phiên dịch các giờ kinh Phụng Vụ).
Ông David làm việc nầy có vẻ thoải mái quá, không có chút gì lén lút, rón rén cả. - Bản dịch tiếng Pháp: David vint couper furtivement le pan du manteau de Saül. (1 S 24, 3-21)
- Bản dịch tiếng Anh: So David moved up and stealthily cut off an end of Saul’s mantle. (1 Sm 24:3-21)”
- Bản dịch Cha Nguyễn Thế Thuấn thì rất rõ ràng: Ðavit đứng lên cắt trộm vạt tấm bào của Saul. (Bản dịch Việt Ngữ của Lm. Nguyễn Thế Thuấn, CSsR)
Điều cuối cùng, trong khi tìm tư liệu để minh họa cho Bài Đọc trên, tôi tìm thấy rất nhiều ảnh minh họa vua Saul nằm ngủ một mình hay quân lính nằm ngủ xung quanh nhà vua. David đứng ra, vẻ can ngăn không cho thuộc hạ chạm vào nhà vua và David lén cắt vạt áo nhà vua đang ngủ mê mệt.
Tôi chỉ tìm ra 1 tấm ảnh với độ phân giải thấp vẽ David ngồi phía sau cắt lén vạt áo của vua Saul trong tư thế đang ngồi quay lưng lại. Có thể hình dung cảnh vua Saul đang đi vệ sinh nơi bức ảnh nầy.
Tôi dùng chính xác đoạn văn tiếng Mỹ để nhờ AI (Trí tuệ nhân tạo) minh họa, thì cuối cùng tôi cũng chọn được một trong mấy tấm ảnh vua Saul đang nằm ngủ thôi.
Cảm ơn các bạn già đã đọc tới đây. Nếu có gì sơ suất, mong các bạn đọc xong rồi cho qua. Tôi chỉ là một gã làm bánh mì thôi.
Rảnh quá hén.
