Ronald Rolheiser
Vũ trụ làm việc có đôi có cặp. Từ các nguyên tử cho đến loài người, sự duy trì nòi giống dựa vào sự kết hợp với người khác. Dường như hạnh phúc cũng từ đó mà ra.
Vậy những người độc thân đi về đâu? Làm sao họ có thể bình thường, duy trì nòi giống, và sống hạnh phúc?
Với nhiều người sống độc thân, cuộc đời này có vẻ bất công. Dường như, tất cả mọi thứ đều được sắp đặt có đôi có cặp, còn họ thì đơn độc. Và đó không phải là vấn đề duy nhất. Một vấn đề nữa, và quá thường xảy ra, là cả giáo hội và xã hội không cho người độc thân những khí cụ mang tính biểu tượng để họ có thể hiểu được tình trạng của mình trên con đường trao truyền sự sống.
Hậu quả là, người độc thân thường thấy họ đứng ngoài cuộc đời, họ là kẻ dị thường, và thiếu một điều gì đó thiết yếu trong đời. Hơn nữa, không như những người kết hôn và khấn khiết tịnh, có quá ít người độc thân thấy rằng họ đã chủ động chọn lựa tình trạng này của mình. Đúng hơn, họ thấy mình bị rơi vào tình trạng cưỡng bức không may. Rất ít người độc thân thấy thanh thản và chấp nhận số phận mình. Thay vào đó, họ xem nó là một điều tạm thời, một điều cần phải vượt qua. Hiếm có người độc thân nào, đặc biệt là người trẻ, thấy mình đang thêm tuổi và chết trong cảnh độc thân – mà lại hạnh phúc. Cảm giác của họ luôn là: Phải thay đổi chuyện này. Tôi không chọn sống thế này. Tôi không thể nhìn mình như thế này cho đến hết đời.
Có nhiều mối nguy thực sự khi mang cảm giác như thế. Thứ nhất, đó là mối nguy không bao giờ sống cho trọn vẹn và vui vẻ cũng như không xem trọng cuộc sống hiện thời của mình, đồng thời họ không bao giờ tích cực chấp nhận thực tại của mình và không bao giờ chấp nhận tinh thần sống phù hợp với cuộc sống thực tế của họ. Đi kèm là mối nguy hoang mang để rồi đơn giản kết hôn vì hôn nhân được xem là liều thuốc bá bệnh và không thể có hạnh phúc nếu ở ngoài hôn nhân.
Phần nào những nỗi sợ này dần dần in sâu. Độc thân mang theo nó một mất mát thực sự. Chối bỏ sẽ chẳng giúp được gì. Lòng mộ đạo quá đáng hay tinh thần Platon, những đường hướng chối bỏ sức mạnh của tình dục không làm nguôi đi xúc cảm của chúng ta hay xóa nhòa được một sự thật mà Thiên Chúa đã phán rằng: Không tốt khi con người sống một mình! Vũ trụ làm việc có đôi có cặp và sống đơn độc là một khác biệt, một mức độ khác biệt hơn những gì chúng ta dám thừa nhận. Thomas Merton, khi nghĩ về tình trạng độc thân của mình, đã nói: “Việc từ chối phụ nữ là lỗi khiết tịnh của tôi. … Và tất cả những gì tôi làm để bù đắp chỉ là những phương cách tuyệt vọng và vô dụng để che đậy mất mát không thể thay thế này, một mất mát mà tôi không chấp nhận trọn vẹn được. … Tôi có thể học chấp nhận trong đầu và trong tình yêu, và nó sẽ không còn là điều “không sửa chữa được.” Thập giá sửa chữa và biến đổi nó. Một đời khiết tịnh bi ai đột nhiên nhận ra mình chỉ toàn là mất mát, và nỗi sợ sự chết sẽ chế ngự lấy mình – những cảm giác đó thật khô cằn, vô dụng, và đáng ghét. Tôi không nói đây là định mệnh của tôi, nhưng trong lời khấn khiết tịnh của tôi, tôi thấy đây là một thực tế luôn luôn có tiềm năng.”
Đời sống độc thân mang theo những mối nguy thực sự của tính thiếu chính chắn và không hạnh phúc.
Nhưng, nghịch lý thay, chấp nhận sự thật này lại là bước đầu tiên để sống tích cực vượt lên các mối nguy này. Tình dục là một chiều kích của sự nhận thức của chúng ta. Chúng ta ý thức và tự cảm thấy, xét trên mọi mức độ, mình là một đơn tử cô độc, bị tách lìa, khao khát được giao hợp, và nhức nhối tìm sự hợp nhất. Độc thân thực sự là một sai lỗi trong tính nhân bản của chúng ta.
Tuy nhiên, sống độc thân không nhất thiết phải là một đời cằn cỗi, không sinh sôi. Ngày nay, chúng ta thường có cảm nghĩ không có hạnh phúc nếu không có hòa hợp tính dục. Suy nghĩ như thế thật là thiển cận và chẳng đúng chút nào. Tính dục là điều đưa chúng ta đến nối kết, cộng đồng, gia đình, tình bạn, tình yêu, sáng tạo, vui vẻ, và duy trì nòi giống. Chúng ta hạnh hạnh phúc và hạnh phúc hoàn toàn khi có được những sự này trong đời, không căn cứ trên việc chúng ta có ngủ một mình hay không. Đời độc thân cho chúng ta những cơ hội riêng của nó để có những điều này. Thiên Chúa không bao giờ đóng một cánh cửa mà không mở ra vô số cánh cửa khác. Ví dụ như, khi nền văn hóa của chúng ta nhận ra rằng sẽ dễ tìm một người yêu hơn một người bạn, thì nó cũng nhận ra rằng tình dục và việc duy trì nòi giống không đơn giản là chuyện về sinh lý.
Có nhiều cách khác để có đời sống tính dục lành mạnh, để thụ thai và thụ tinh, để được làm cha làm mẹ, để có được một sự thân mật tính dục đầy hứng khởi. Có vô số phương cách để đạt đến tính dục, tình yêu, duy trì nòi giống, gia đình, vui thú, và hân hoan.
Trong thời gian đầu khi bắt tay làm việc mục vụ, có lần tôi làm linh hướng cho một thanh niên đang băn khoăn giữa kết hôn và đi tu. Điều khiến anh lần lữa nhất không dám đi tu chính là một nỗi sợ đặc biệt. “Con luôn sợ làm linh mục, vì đời sống độc thân sẽ có nghĩa là con phải chết trong cô độc. Cha của con mất khi con mới 15 tuổi, nhưng ông được chết trong vòng tay mẹ con. Con chống lại đời độc thân vì con muốn được chết như cha con, trong vòng tay người vợ. Nhưng một ngày nọ, con đang suy niệm về cuộc đời Chúa Kitô, con bỗng thấy được đánh động vì Chúa Giêsu đã chết trong cô độc, Ngài được yêu thương, nhưng không được ai ôm lấy lúc qua đời. Ngài đơn độc, nhưng gắn kết mạnh mẽ với tất cả mọi người theo một cách khác. Con thấy thật bị đánh động, đây cũng có thể là một cách tốt để chết!”
Có thể được thế, nhưng như lời của Merton nghĩa là, nếu trước đó, chúng ta đã được phục hồi và biến đổi nhờ thập giá.
J.B. Thái Hòa dịch
