Thánh Irênê, giám mục, tử đạo (130-202)
Lễ Nhớ: ngày 28 tháng Sáu.
Sinh hạ tại Tiểu Á, là đồ đệ của Thánh Polycarpe, Giám mục Smyrne, thánh Polycarpe chính là đồ đệ của Thánh Gioan tông đồ.
Người đến Lyon và được thánh Photin phong linh mục. Năm 177, Người được gửi qua La mã, Người trở về sau khi thánh Photin chết vì đạo, và lên kế vị.
Người ta ít biết về người nhưng các tác phẩm do Người để lại đặt Người lên địa vị một nhà thần học của Giáo Hội La-tinh thời ấy. Công cuộc nhắm vào việc bài bác một lạc thuyết nguy hại nhất thời ấy là thuyết Thông tri-Gnose- cho rằng người ta được biết do trực giác hơn đức tin, thuyết đang chia rẽ tín hữu, đã phá đức tin. Tác phẩm quan trọng nhất của Người mang tựa đề: Adversus Haereses-Chống lạc giáo.
Thần học của Irénée là thần học về giáo hội. Người minh chứng rằng sự hiệp nhất trong Giáo Hội là điều kiện hiện hữu của Giáo Hội và việc phổ cập không làm tổn hại đến sự duy nhất, vì Giáo Hội là nơi lưu giữ và tàng trữ trung thực đức tin do Thánh Kinh được các Tông đồ truyền lại. Irênê cổ võ hết sức việc hiệp nhất ấy bằng cách giải hoà các cuộc tranh chấp, nhất là về vấn đề ngày lễ Phục Sinh, đang có giữa đức Victor và các giáo hội đông Phương.
Theo một tương truyền của Grêgôriô ở Tours, của Hiêrônimô thì thánh Irênê chết vì đạo.
(Theo Lịch Phụng Vụ Chư Thánh 2018 của Lm. Augustino NGUYỄN VĂN TRINH)
________________
Thánh Irênê được phong Tiến sĩ Hội thánh
Trong buổi tiếp kiến Đức Hồng y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong thánh, ngày 20/01, Đức Thánh Cha đã chấp thuận ý kiến của các thành viên Bộ Phong thánh tại phiên họp toàn thể, về việc phong tiến sĩ Hội thánh cho Thánh Irênê.
Ngọc Yến – Vatican News
Trong cuộc gặp gỡ ngày 7/10/2021 với các thành viên của Nhóm Làm việc chung Chính thống và Công Giáo thánh Irênê, Đức Thánh Cha đã ca ngợi những nỗ lực của nhóm trong việc tạo ra một không gian đối thoại giữa người Công Giáo và Chính thống giáo, giống như tên gọi của họ.
Đức Thánh Cha nói: “Quan thầy của anh chị em, Thánh Irênê thành Lyon -người mà tôi sẽ sớm tuyên bố là tiến sĩ Hội Thánh với danh hiệu, ‘doctor unitatis’, nghĩa là ‘tiến sĩ của sự hiệp nhất’ – đến từ phương Đông, thực hiện sứ vụ giám mục của mình ở phương Tây, và là một cầu nối tinh thần và thần học tuyệt vời giữa các Kitô hữu phương Đông và phương Tây”.
Thánh Irênê sinh khoảng từ năm 130 đến 140, ở Tiểu Á nay là Thổ Nhĩ Kỳ, trong một gia đình Kitô giáo có nguồn gốc Hy Lạp. Ngài chịu ảnh hưởng rất nhiều từ Thánh Polycarp và là môn đệ của Thánh Gioan. Vào khoảng năm 170, ngài chuyển đến Gaul, nước Pháp, để loan báo Tin Mừng. Sau khi Giám mục Potinus qua đời vào năm 177, Thánh Irênê được chọn trở thành Giám mục của Lyon. Năm 202 ngài chịu tử đạo trong thảm sát các Kitô hữu Lyon dưới thời hoàng đế Septimius Severus. Ngài được chôn tại nhà thờ Thánh Gioan, sau này được gọi là nhà thờ thánh Irênê. Năm 1562, phần mộ của ngài bị phá hủy.
Thánh Irênê được coi là nhà thần học vĩ đại đầu tiên của Giáo hội. Trung tâm các suy tư của ngài là “Quy tắc của đức tin” và sự thông truyền đức tin, nghĩa là Truyền thống Tông đồ. Thánh Irênê quả quyết rằng các Tông đồ đã dạy một đức tin đơn giản, dựa trên sự mặc khải của Thiên Chúa. Không có giáo lý bí mật nào đằng sau Kinh Tin Kính chung của Giáo hội, không có Kitô giáo cao siêu dành cho những người trí thức. Chân lý và ơn cứu độ không phải là đặc quyền của một số ít nhưng tất cả mọi người đều có thể đạt được. Giám mục Lyon khẳng định rằng tất cả các Giáo hội địa phương đều phải quy về Giáo hội Roma.
Có hai tác phẩm của Giám mục Lyon vẫn còn được lưu giữ: năm cuốn sách “Chống dị giáo” và “Trình bày về việc rao giảng của các tông đồ”, được coi là cuốn giáo lý cổ nhất của giáo lý Kitô giáo. Mục đích các tác phẩm là bảo vệ giáo lý chân chính và chỉ rõ chân lý của đức tin.
Năm 2015, Đức Thánh Cha đã tuyên bố Thánh Grêgôriô thành Narek là tiến sĩ Hội thánh. Với quyết định này, Thánh Irênê sẽ là vị tiến sĩ Hội Thánh thứ hai được Đức Thánh Cha Phanxicô tuyên bố, nâng tổng số tiến sĩ Hội thánh lên 37 vị.
Nguồn : Vatican News
