Scarlett Le | Tam Le | Đời sống thời Kinh Thánh
Vào thời Kinh Thánh, người ta thường tiến hành công việc cày bừa sau khi những trận mưa đầu mùa đã làm cho đất mềm đi. Những trận mưa sớm thường đến vào thời điểm cuối tháng 10 hay đầu tháng 11 (Gióp 29,23).
Một người nông dân phải đảm bảo rằng cái ách của mình đã được sửa chữa tốt và đặt vừa vặn vào cổ con vật kéo cày. Chúa Giêsu đã nói với các môn đồ đi theo Người về một “cái ách vừa vặn” (Mátthêu 11,30)
Cái cày được làm từ hai thanh gỗ. Một thanh được móc vào cái ách, còn đầu kia của nó được cột chặt vào một cái đòn ngang.
Một cạnh của cây đòn ngang là cái cán để điều khiển, còn cạnh kia gắn lưỡi cày bằng sắt. Đó chính là những lưỡi cày mà có lúc vào thời chiến tranh người ta đem rèn thành những lưỡi kiếm (Giôen 4,10).
Người đi cày đem theo một cây gậy dài gọi là cây gậy thúc hay roi thúc. Nó có một đầu nhọn để đâm, chọt vào con vật đang di chuyển chậm chạp, thúc cho nó kéo cày nhanh lên. Thánh Paul có kể là “khó mà chống lại cây gậy thúc” (Tông Đồ Công Vụ 26,14).
Những con bò mộng, cả bò đực lẫn bò cái, đều được dùng để kéo cày. Có luật cấm đóng ách cho một con bò và một con lừa cùng đi cày chung với nhau (Đệ Nhị Luật 22,10). Và Thánh Phaolô Tông đồ đã có đề cập về chuyện không được đóng ách không cân sức như vậy (2 Côrintô 6,14).
Có hai loại hạt giống chính được gieo trồng là lúa mạch và lúa mì. Người ta gieo hạt giống xuống đồng rồi bừa đất phủ lên. Từ “sow” có nghĩa là “tung, rãi, gieo hạt”.
Những trận mưa lớn từ tháng 12 đến tháng 2 rất cần thiết cho hạt giống nảy mầm phát triển, và cả những trận mưa trễ hơn vào thời điểm tháng 3 và tháng 4 cũng vậy.
Lúa mạch sẽ chín trước tiên. Nhiều lúc có cả cây cỏ gai và cỏ lùng mọc lẫn vào. Cây cỏ lùng trông giống như cây lúa nhưng hạt màu đen và có vị rất đắng. Chúa Giêsu đã kể một câu chuyện ngụ ngôn về lúa và cỏ lùng (Matthêu 13,25).
Người ta thường thu hoạch lúa mạch vào tháng 4 và tháng 5.
Nối tiếp là vụ thu hoạch lúa mì rơi vào tháng 5 và tháng 6.
Khi lúa ngậm sữa chuyển sang chắc hạt, ăn hạt còn tươi sẽ có vị ngon ngọt. Người ta nhổ những bông lúa và chà chúng giữa hai lòng bàn tay để lấy ra những hạt lúa.
Những tông đồ của Chúa Giêsu bị chỉ trích vì đã làm điều này vào ngày lễ Sabbath.
(Matthêu 12,1-2)
Lúa chín được cắt bằng liềm làm từ đồng hoặc sắt.
Bông lúa khi cắt về sẽ được chất gom lại và cột thành từng bó (Sáng Thế Ký 37,7).
Sân đập lúa là một khoảng đất hình tròn chu vi từ 30 đến 50 bộ Anh (10-18m).
Sàn sân đập lúa lót bằng đá hoặc là nền đất đã được nện chặt. Sân đập lúa thường được đặt ở nơi đón được nhiều gió.
Có một cách làm cho hạt lúa rụng ra khỏi cuống bông lúa là sử dụng một cậy đập bằng gỗ hoặc cầm nguyên bó bông lúa đập vào tảng đá. Ruth và Giđêon đã dùng những phương pháp như vậy (Rút 2,17, Thủ Lãnh 6,11).
Còn có một cách khác là dùng một tấm vĩ tuốt lúa được làm từ nhiều tấm ván ghép lại với nhau.
Mặt dưới của tấm vĩ tuốt lúa được gắn những hòn đá có cạnh sắc bén hoặc những mảnh kim loại để cắt (Isaia 41:15).
Người ta cho gia súc kéo tấm vĩ này cào lên trên những bó bông lúa để tuốt hạt lúa. Gia súc còn được dẫn đi trên những bông lúa để đạp ra hạt lúa rơi ra.
Kinh Thánh có kể về việc không rọ mõm con vật khi cho nó đạp lúa (Đệ Nhị Luật 25,4). Một tấm vĩ tuốt lúa không chỉ tách rời hạt lúa mà còn cào cho rơm rạ tơi ra để làm thức ăn gia súc.
Một cây cào giê lúa được dùng để tách hạt lúa ra khỏi rơm (Rút 3,2).
Người ta đổ lúa lẫn rơm vào không khí để cho ngọn gió tách lúa ra khỏi rơm.
Hạt lúa nặng sẽ rơi xuống đất, rơm nhẹ hơn sẽ bị thổi đi xa hơn rồi tụ lại thành đống, còn vỏ trấu, hạt lép, vụn rơm và bụi sẽ bị gió cuốn đi.
Khi lúa còn lẫn hạt lép, vỏ trấu, vụn rơm, hạt đậu tằm hoặc sạn, người ta sàng chúng ra bằng một cái sàng rây.
Những người phụ nữ sẽ sàng lúa ra khỏi những tạp chấp lẫn vào. Chúa Giêsu đã nói với Phêrô: “Si-môn, Si-môn ơi, kìa Xa-tan đã xin được sàng anh em như người ta sàng gạo” (Luca 22,31).
Hạt lúa được cất giữ trong những cái vại bằng đất nung, trong những cái thùng khô ráo chôn dưới đất hay trong những nhà kho (Luca 12:18).
Đây là hình ảnh một vựa lúa nằm trong lòng đất đã có từ thời Kinh Thánh tại Caesarea Maritime.
Scarlett Le & Tam Le
