“Cha có được sức khỏe của cha từ đâu?” – Đức Thánh Cha Phanxicô: “Từ Chúa”

Dưới đây là bản dịch của Zenit (tiếng Anh) cuộc họp báo trên máy bay mà Đức Giáo hoàng Phanxico tổ chức trên chuyến bay từ Bắc Macedonia trở về Roma, cuối chuyến Tông du đến Bulgaria và Bắc Macedoniato của ngài 5-7 tháng Năm, 2019. Phóng viên của ZENIT, Deborah Castellano Lubov, tháp tùng chuyến đi của ngài đến Bulgaria:

***

5-7 tháng Năm, 2019

Thứ Ba, 7 tháng Năm, 2019

[Multimedia]

Xin chào (buổi tối) mọi người! Xin kính chào Đức Thánh Cha, và xin cảm ơn người ở đây để chia sẻ suy nghĩ, suy tư về chuyến đi rất nhiều cảm xúc và đẹp — sau một ngày dày đặc công việc, sau những ngày dày đặc sự kiện như vậy. Một chuyến đi ngắn, và rõ ràng là một cuộc họp báo ngắn, mà con không có lời nào khác ngoài lời này: Thưa Đức Thánh Cha, quả thật hôm nay người đã bước theo những bước chân của Mẹ Teresa, một chứng nhân vĩ đại của tình yêu Ki-tô, và tất cả chúng ta đều xúc động – như cha đã biết, chúng ta biết – trước cái chết của ông Jean Vanier, một người bạn, một người anh em của những người bé mọn nhất, là một chứng nhân vĩ đại khác. Trước khi trả lời các câu hỏi, con xin phép hỏi cha có muốn chia sẻ suy nghĩ về Jean Vanier.

Tôi biết căn bệnh của ông Jean Vanier; Sơ Genevieve có thông báo cho tôi. Tuần trước tôi có gọi điện thoại cho ông; ông nghe tôi nhưng ông gặp khó khăn khi nói. Tôi muốn bày tỏ lòng tri ân về chứng tá này: một con người có thể đọc được hiệu quả [sự màu mỡ] của Ki-tô giáo trong mầu nhiệm của sự chết, của thập giá, của bệnh tật, trong mầu nhiệm của của những người ở trong tình trạng bị khinh rẻ và bị loại bỏ trên thế giới. Ông đã làm việc, không những cho những người bé mọn nhất nhưng cho cả những người có nguy cơ bị kết án tử trước khi chào đời. Cuộc đời của ông đi theo con đường đó. Cảm ơn ông và cảm tạ Chúa vì đã ban cho chúng ta con người này với chứng tá cao vời của ông.

Xin cảm ơn Đức Thánh Cha. Câu hỏi đầu tiên của Bigana Zherevska, thuộc đài truyền hình Macedonia.

Thưa Đức Thánh Cha, thật là một niềm hân hoan được đón người trong đất nước của chúng con và chúng con rất vinh dự được người viếng thăm. Điều làm chúng con thích thú là muốn được nghe từ người những gì đã chạm đến người mạnh mẽ nhất trong hai quốc gia này? Điều gì gây ấn tượng nhất đối với người? Một con người? Một sự vật? Bầu khí? Đức Thánh Cha sẽ nhớ điều gì về hai đất nước này khi người trở về Roma?

Đây là hai quốc gia hoàn toàn khác nhau. Bulgaria là một quốc gia với truyền thống lâu đời. Macedonia có một truyền thống lâu đời nhưng lại không phải như một quốc gia, như một đất nước, mà cuối cùng đã thành công trong việc xây dựng thành một dân tộc: một cuộc chiến rất đẹp. Đối với người Ki-tô hữu chúng tôi, Macedonia là một biểu tượng cho cánh cổng của Ki-tô giáo đi vào phương Tây. Ki-tô giáo tiến vào Châu Âu qua các bạn, là người Macedonia đã xuất hiện trong thị kiến của Thánh Phaolô: “Mời ông sang, mời ông sang với chúng tôi!” (x. Cv 16:9). Ngài, [Thánh Phaolô] đã đi qua Châu Á, tiếng gọi đó là một sự nhiệm mầu. Và người Macedonia tự hào về điều này, họ không đánh mất cơ hội nói với chúng ta rằng: “Ki-tô giáo đi vào Châu Âu qua chúng tôi, qua cánh cửa của chúng tôi, vì Thánh Phaolô đã được kêu gọi bởi một người Macedonia.” Bulgaria đã phải chiến đấu rất nhiều cho bản sắc là một dân tộc của mình. Năm 1877, 200.000 lính người Nga đã hy sinh để giành lại sự độc lập từ tay người Thổ. Chúng ta hãy nghĩ con số 200.000 có ý nghĩa như thế nào! Đã có rất nhiều cuộc chiến đấu giành độc lập, quá nhiều máu, tinh thần quá lớn để củng cố bản sắc của mình. Macedonia đã có bản sắc của mình và bây giờ đất nước đã củng cố thành một dân tộc, cũng có những vấn đề nhỏ, như là vấn đề tên gọi và những điều mà tất cả chúng ta đã biết. Trong cả hai quốc gia đều có những cộng đồng Ki-tô hữu Chính Thống giáo và Công giáo, và cả Hồi giáo. Tỷ lệ phần trăm người Chính thống giáo là rất lớn trong cả hai nước, đó là cộng đồng mạnh nhất: cộng đồng Hồi giáo thì nhỏ hơn; và cộng đồng Công giáo là nhỏ nhất ở Macedonia, ở Bulgaria thì lớn hơn. Tuy nhiên, một điều tôi nhìn thấy ở cả hai quốc gia đó là những mối quan hệ tốt đẹp giữa các nền tảng Tuyên Tín khác nhau, giữa các Niềm Tin khác nhau. Chúng tôi nhìn thấy điều đó ở Bulgaria với lời cầu nguyện cho hòa bình. Đây là một điều bình thường đối với người Bulgaria, vì họ có những mối quan hệ tốt đẹp: mọi người đều có quyền bày tỏ tôn giáo của mình và quyền được tôn trọng. Điều này làm tôi rất ngưỡng mộ! Rồi cuộc đối thoại với Đức Thượng phụ Neofit là một nét đẹp … Ngài là người của Chúa! Ngài đã làm cho tôi sáng tỏ nhiều điều, một con người tuyệt vời của Chúa. Ở Macedonia tôi rất ấn tượng trước câu nói của ngài Tổng thống nói với tôi: “Ở đây không có sự khoan dung đối với tôn giáo, chỉ có sự tôn trọng.” Có sự tôn trọng. Và ngày nay, điều này quá thiếu trên thế giới — chúng ta hãy nghĩ đến sự tôn trọng nhân quyền, sự tôn trọng nhiều điều khác, và cả tôn trọng trẻ em, tôn trọng người cao tuổi –, người ta ấn tượng trước tinh thần của một quốc gia là sự tôn trọng. Nó làm tôi thật vui. Không biết là tôi trả lời được câu hỏi chưa, có phần nào đó tổng hợp một chút. Xin cảm ơn.

Thưa Đức Thánh Cha, bây giờ là Petas Nanev thuộc đài TV BTV của Bulgaria đặt một câu hỏi.

Xin kính chào cha. Đây là một câu hỏi khá riêng tư: thưa Đức Thánh Cha, con thắc mắc là Đức Thánh Cha, cũng là một con người, vậy mà cha có được sức mạnh về thể xác, về tinh thần … của cha từ đâu?

Trước hết, tôi phải nói với anh rằng tôi không đi học làm phép thuật đâu! Thật sự tôi không biết. Đó là một ơn của Chúa. Khi tôi đến một quốc gia là tôi quên hết mọi sự, nhưng không phải vì tôi muốn quên; việc tôi quên nó đến một cách tự nhiên, và tôi đến đó. Và rồi việc này giúp cho tôi có sức bền. Tôi không thấy mệt trên các chuyến đi. Rồi sau đó tôi mới thấy mệt — sau đó. Nhưng tôi có được sức khỏe từ đâu? Tôi tin là Chúa ban cho tôi. Chẳng có cách giải thích nào cả. Tôi cầu xin Chúa cho tôi được trung thành, để phục vụ Người trong công việc của những chuyến đi, để các chuyến đi không trở thành cuộc du lịch, tôi xin điều này. Và còn lại là ơn sủng đến từ Người. Tôi cũng chả có điều gì khác nữa để trả lời cho anh … Nhưng … tôi không làm quá nhiều việc!

Thưa Đức Thánh Cha, bây giờ Silvije Tomasevic, thuộc đài truyền hình và báo chí Croatia, tờ “Vecernji list”, xin hỏi cha một câu — chúng ta ở Đông Âu.

Thưa Đức Thánh Cha, trong các Giáo hội Chính thống quốc gia họ không luôn luôn thống nhất với nhau: chẳng hạn, họ không công nhận Giáo hội của Macedonia. Tuy nhiên, khi phải chỉ trích Giáo hội Công giáo, họ lại nhất trí với nhau: chẳng hạn Giáo hội Serbia không muốn Đức Hồng y Stepinac được phong thánh. Xin cha cho ý kiến về tình hình này …

Nói chung, các mối quan hệ là tốt; chúng rất tốt và có thiện chí. Tôi có thể nói với anh một cách chân thành rằng, nơi các Đức Thượng phụ, tôi tìm được những con người của Chúa. Đức Neofit là một con người của Chúa. Và rồi điều tôi ghi khắc trong lòng là Đức Elia II của Georgia: ngài là một con người của Chúa, ngài đã đón tiếp tôi quá chân tình. Đức Bartholomew là một người của Chúa. Đức Kirill là một người của Chúa … Các ngài là những Thượng phụ vĩ đại làm chứng tá. Nhưng anh có thể nói với tôi rằng: nhưng vị này có khuyết điểm này; vị này chính trị quá, vị này có khuyết điểm khác … Nhưng tất cả chúng ta đều có những điểm đó, tôi cũng có. Tuy nhiên, trong các Đức Thượng phụ tôi tìm thấy những người anh em; và trong một vài vị, thật sự — tôi không có ý phóng đại — nhưng tôi muốn sử dụng chữ này: là thánh, là người của Chúa. Và điều này rất quan trọng. Có những điểm lịch sử, những điểm lịch sử về các Giáo hội của chúng ta, một số là rất cổ. Chẳng hạn, hôm nay ngài Tổng thống [của Bắc Macedonia] nói với tôi rằng sự ly khai giữa Đông phương và Tây phương bắt đầu ở đây, ở Macedonia. Có phải Đức Giáo hoàng bây giờ đến đây để ráp nối lại sự ly khai này không? Tôi không biết, nhưng chúng tôi là anh em, vì chúng ta không thể nào tôn thờ Chúa Ba Ngôi nếu không có những bàn tay hiệp nhất của anh em. Sự tin chắc này không chỉ của tôi, nhưng của của các Đức Thượng phụ — tất cả các ngài. Đây là một điều tuyệt vời. Rồi có một điểm lịch sử này: anh có phải là người Croatia không? [Ông ta trả lời: phải]. Tôi nghĩ vậy do cái mùi … [cười] cái mùa của người Croatia. Đây là vấn đề lịch sử: việc phong thánh của ngài Stepinac. Đức Stepinac là một người đạo đức, vì vậy Giáo hội tuyên phong ngài là Chân phước. Chúng ta có thể cầu khẩn với ngài, ngài là Chân phước. Tuy nhiên, tại một bước trong tiến trình phong thánh có những điểm không rõ ràng, những điểm thuộc lịch sử. Tôi là người chịu trách nhiệm phải ký sắc phong đã cầu nguyện, suy tư, đã xin lời khuyên và tôi thấy rằng tôi đã xin Đức Thượng phụ Irenaeus của Serbia trợ giúp, ngài là một Thượng phụ vĩ đại. Và Đức Irenaeus đã giúp. Chúng tôi cùng thiết lập một Ủy ban Lịch sử và chúng tôi cùng làm việc với nhau để Đức Irenaeus biết rằng điều khiến tôi quan tâm nhất là sự thật, để không phạm sai lầm. Việc tuyên phong thánh có ích gì nếu sự thật không được rõ ràng? Nó chẳng có ích gì cho mọi người. Chúng ta biết rằng [Đức Hồng y Stepinac] là một người tốt lành và ngài là Chân phước, nhưng để thực hiện bước đi này tôi tìm sự trợ giúp của Đức Irenaeus để biết được sự thật. Và nó đang được nghiên cứu. Ủy ban đã được thiết lập từ ban đầu; họ đưa ra ý kiến của họ. Tuy nhiên, có những điểm khác hiện đang được nghiên cứu, phản ánh thêm về một điểm để sự thật được rõ ràng. Tôi không e sợ sự thật, tôi không sợ. Tôi chỉ sợ phán xét của Chúa. Cảm ơn anh.

Thưa Đức Thánh Cha, con tin rằng cha sẵn sàng trả lời câu hỏi khác, chắc cha đồng ý: Joshua McElwee, thuộc National Catholic Reporter.

Xin cảm tạ Đức Thánh Cha. Ở Bulgaria Đức Thánh Cha đến thăm một cộng đồng Chính Thống giáo vẫn tiếp tục một truyền thống lâu đời là phong chức Phó tế cho phụ nữ để loan báo Tin mừng. Trong vài ngày sắp tới người sẽ gặp gỡ Liên đoàn Quốc tế các Bề trên Tổng quyền là ủy ban ba năm trước đã yêu cầu một Ủy ban nghiên cứu về lịch sử của Phó tế nữ. Đức Thánh Cha có thể nói cho chúng con biết cha đã biết được những gì từ báo cáo của Ủy ban nghiên cứu về thừa tác vụ của phụ nữ trong những năm đầu của Giáo hội? Cha đã có quyết định gì chưa?

Ủy ban đã được thiết lập; đã làm việc được gần hai năm. Tất cả họ đều rất khác nhau, tất cả là “rospi di diversi pozzi,” tất cả suy nghĩ khác nhau, nhưng họ làm việc với nhau để đi đến một sự thống nhất, đến một điểm chung. Tuy nhiên, mỗi người họ có quan điểm riêng của mình, và nó không hợp với quan điểm của người khác, và họ đã dừng Ủy ban ở đó, và từng người đang nghiên cứu cách tiếp tục. Về vấn đề phó tế nữ: có một cách để hiểu về nó không cùng với cái nhìn về phó tế nam. Chẳng hạn, theo Ủy ban, những thể thức của việc truyền chức phó tế cho đến bây giờ cho thấy không giống như việc truyền chức phó tế nam, và những thể thức đó phần nào giống như ngày nay là việc ban phép cho một Nữ Đan viện trưởng. Đây là kết quả đưa ra của một số người. Tôi nói đây là theo trí nhớ. Những người khác thì nói: không phải, đây là thể thức thuộc chức phó tế … Nhưng rồi họ tranh luận; nó chẳng có gì rõ ràng. Đã có những phó tế nữ lúc đầu, nhưng đó có phải là việc Truyền chức thuộc bí tích hay không? Có sự tranh luận về vấn đề này, không thấy điều gì rõ ràng. Đúng, họ có giúp, chẳng hạn trong phụng vụ, trong Bí tích Rửa tội: Bí tích Rửa tội được thực hiện bằng việc ngâm mình, khi một phụ nữ được rửa tội thì Phó tế nữ giúp; cũng như việc xức dầu thân xác phụ nữ. Rồi một tài liệu xuất hiện trong đó người ta tìm thấy rằng những Phó tế nữ được gọi bởi Giám mục khi có một vụ tranh cãi về hôn nhân, về sự tháo cởi hôn nhân, hoặc ly dị hay ly thân. Khi một phụ nữ tố cáo người chồng hành hạ mình, các Phó tế nữ được Giám mục gửi đến để xem xét những vết bầm tím trên thân thể người phụ nữ, và họ chứng thực cho phán quyết. Đây là những điều tôi nhớ. Tuy nhiên, căn bản là không có gì chắc chắn rằng đó là một sự Truyền chức với cùng thể thức và cùng mục đích như việc Truyền chức nam. Một số người nói: có những điều còn hoài nghi, chúng ta tiếp tục nghiên cứu. Tôi không e ngại việc nghiên cứu. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, việc Truyền chức cho phụ nữ là chưa được. Rồi điều lạ lùng là nơi có các Phó tế nữ thì hầu như tùy thuộc vùng địa lý, đặc biệt ở Syria, và ở những nơi khác thì ít hoặc chẳng có. Tôi đã nhận được tất cả những điều này từ Ủy ban. Mỗi người lại tiếp tục nghiên cứu. Họ đã làm được một điều tốt vì họ đạt đến được một vài điểm chung, và đây có thể là điều hữu ích như là nền tảng để bước tới trong việc nghiên cứu và đưa ra câu trả lời dứt khoát là có hoặc không, tùy theo đặc điểm thời gian. Một điều thú vị: một số người — bây giờ thì không còn ai nói nữa — một số nhà thần học ba mươi năm về trước nói rằng trước đây chẳng có Phó tế nữ vì phụ nữ ngồi trên một máy bay thứ hai trong Giáo hội và không chỉ có trong Giáo hội. Tuy nhiên, điều lạ lùng là vào thời gian đó có rất nhiều nữ thầy cúng ngoại giáo, chức pháp sư nữ trong các giáo phái là cấp bậc của thời đó. Và người ta có thể giải thích như thế nào, khi có chức pháp sư nữ, pháp sư ngoại giáo, mà điều đó lại không có trong Ki-tô giáo? Đây cũng là điều đang được nghiên cứu. Chúng tôi đã đi đến được một điểm chung nào đó, và bây giờ mọi người trong thành viên đang nghiên cứu vấn đề theo luận án của họ. Điều này là tốt. Varietas delectat.

Xin cảm ơn, Đức thánh Cha, vì sự sẵn sàng của người: cuộc họp báo đến đây là kết thúc, vì chuyến bay ngắn và bữa ăn nhẹ sắp được phục vụ. Vì vậy, cảm ơn tất cả quý vị, và cả những công việc tuyệt vời đã được thực hiện trong những ngày qua, với đồng hồ báo thức để trong đêm cho các chuyến bay. Xin cảm ơn Đức Thánh Cha.

Tuy nhiên, tôi muốn nói đôi điều với anh chị em về chuyến đi — những gì tôi thấy an ủi nhất, và những gì tạo cảm xúc sâu sắc cho tôi về chuyến đi: Hai kinh nghiệm “giới hạn”: một kinh nghiệm với người nghèo ở đây hôm nay, ở Macedonia, tại Đài Tưởng niệm Mẹ Teresa. Có quá nhiều người nghèo, nhưng cần phải nhìn thấy sự dịu dàng của những chị Nữ tu đó: họ chăm sóc người nghèo mà không có một chút thái độ kẻ cả, giống như họ là con cái vậy. Sự dịu dàng của họ và cả khả năng chăm sóc người nghèo. Lòng nhân từ, lòng nhân từ của những Nữ tu này! Ngày nay chúng ta quen với việc lăng mạ người khác: một nhà chính trị lăng mạ người khác, một người hàng xóm lăng mạ người khác, trong gia đình họ cũng lăng mạ nhau. Tôi không dám nói là có một văn hóa lăng mạ, nhưng sự lăng mạ là một thứ vũ khí sẵn trên tay, kể cả việc nói xấu người khác, vu khống, phỉ báng … Và nhìn thấy những Nữ tu này chăm sóc mọi người dường như người đó là Chúa Giê-su vậy, điều đó làm tôi rất xúc động. Một người trẻ tiến đến với tôi và chị Bề trên nói với tôi: Anh này tốt lắm,” và chị chăm sóc anh ta và nói trước mặt anh ta: “Xin cha cầu nguyện cho cậu vì cậu uống rượu nhiều lắm!” — nhưng bằng sự dịu dàng của một người mẹ, và điều này làm tôi cảm thấy Giáo hội như một người Mẹ. Nhìn thấy tình mẫu tử của Giáo hội là một trong những điều đẹp nhất. Hôm nay tôi đã cảm nhận được ở đó và tôi cảm ơn người Macedonia vì có kho báu này trong thành phố Skopje.

Và một kinh nghiệm “giới hạn” khác là buổi Rước Lễ Lần Đầu ở Bulgaria. Thật vậy; tôi rất xúc động vì ký ức của tôi quay trở lại ngày 8 tháng Mười năm 1944, ngày Rước Lễ Lần Đầu của tôi, lúc chúng tôi tiến vào và hát “Ôi bàn thánh, được các Thiên Thần bảo vệ,” bài hát xa xưa đó chắc chắn một số người anh chị em nhớ. Tôi nhìn thấy những thiếu nhi đó mở lòng ra trước sự sống bằng một bí tích. Giáo hội bảo vệ trẻ em, các bé còn nhỏ. Các bé phải lớn lên, các bé là một lời hứa, và tôi sống giây phút đó đầy cảm xúc. Tôi cảm nhận rằng giây phút đó 245 thiếu nhi là tương lai của Giáo hội, các bé là tương lai của Bulgaria.

Đây là hai điều mà tôi sống đầy cảm xúc. Tôi muốn chuyển tải đến anh chị em. Và xin cảm ơn anh chị em rất nhiều! Hãy cầu nguyện cho tôi.

[Bản dịch (tiếng Anh) toàn văn của Vatican]

[Nguồn: zenit]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 10/5/2019]